Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΠΙΔΑ

π.Ιωαννης Νικοπουλος

Πως γίνεται ο Φαρισαίος, ένας άνθρωπος της προσευχής, της νηστείας, της ηθικής, της φιλανθρωπίας, δηλαδή της εφαρμογής των θρησκευτικών κανόνων και εντολών, να απορρίπτεται από τον Θεό, ενώ αντίθετα να καταξιώνεται ο Τελώνης, ένας άνθρωπος χωρίς θρησκευτική παιδεία και ανάλογη ηθική ζωή;

1. Ο Φαρισαίος, πράγματι, είχε πολλές αρετές να επιδείξει. Όμως το κίνητρο του ήταν λάθος. Ο, τι έκανε, το έκανε για τον εαυτό του. Από τον εαυτό του και τα κατορθώματα του έπαιρνε χαρά κι η χαρά αυτή γινότανε εγωισμός (φαύλος κύκλος), με αποτέλεσμα να αυτοαποθεωνεται! Λάτρευε τον εαυτό του ως Θεό, αδυνατώντας να συναντηθεί με τον πραγματικό Θεό και το συνάνθρωπο!

2. Ξέχασε ο Φαρισαίος ότι ο σκοπός του κάθε χαρίσματος είναι η αγάπη και η ενότητα με τους άλλους. Ξέχασε ότι όλα είναι δώρα του Θεού και ότι ο Θεός μας τα έδωσε για να τα μοιραζόμαστε με τους αδελφούς μας και όχι να τα κρατάμε για τον εαυτό μας. Όλα αυτά που εκτελούσε άψογα, νηστεία, προσευχή, ελεημοσύνη δεν τα μοιραζότανε, δεν τα χαιρότανε γιατί δεν είχε αγαπήσει το Θεό, δεν είχε μαλακώσει η ψυχή του από τις δωρεές του Θεού, δεν είχε νοιώσει ευγνομωσύνη στο Θεό. Όλα τα κρατάει για τον εαυτό του. Κέντρο του είναι ο εαυτός του και όχι ο Θεός. Θέλει να δείξει ποιος είναι, δεν προσεύχεται για να ζητήσει έλεος (δεν έχει αυτομεμψία), αλλά για να δώσει αρετή! Δεν του περνάει καν από το μυαλό του η μετάνοια. Φαντάζεται πως είναι κάτι ενώ δεν είναι τίποτε. Αυτοθαυμάζεται και δεν αναγνωρίζει τον Τελώνη ως αδελφό του!

3. Από την άλλη πλευρά ο Τελώνης ταλαιπωρημένος από την αμαρτία δεν έχασε την ελπίδα του και περίμενε το έλεος του Θεού. Είχε πλήρη συναίσθηση της αθλιότητας του και της αμαρτωλότητας του. Με την ταπεινή του διάθεση ένοιωσε πόσο πραγματικά τον αγαπάει ο Θεός και άνοιξε την καρδιά του και είπε Θεέ μου λυπήσου με, είμαι αμαρτωλός, δεν έχω τίποτα κάλο, σου ζητάω συγνώμη. Κατάλαβε, δηλαδή ο Τελώνης, ότι η χαρά που απολάμβανε από τον τρόπο ζωής του (αδικίες-εκμεταλευση του πλησίον), δεν ήταν η αληθινή χαρά. Και αμέσως ζήτησε από τον Χορηγό της χαράς να τον συγχωρήσει, να τον ελεήσει και να κάνει μια καινούργια αρχή στη ζωή του. Η συντριβή του και τα δάκρυα του, η βαθειά συναίσθηση της αμαρτωλότητος του τον έσωσαν!

Η παραβολή του Τελώνη και του Φαρισαίου ανατρέπει το αρχικό σκηνικό και τις εξωτερικές εντυπώσεις. Δεν δικαιώνεται τελικά ενώπιον του Θεού ο ευσεβής Φαρισαίος αλλά ο αμαρτωλός Τελώνης, έστω και αν η εκτίμηση των ανθρώπων είναι διαφορετική. Το κριτήριο του Θεού δεν λειτουργεί βάσει της δικής μας θρησκευτικής λογικής. Ο επίλογος της παραβολής αποτελεί, πράγματι, ένα θρησκευτικό σκάνδαλο.

Αυτή η δικαίωση στο πρόσωπο του αμαρτωλού και ταπεινού Τελώνη όλων των αμαρτωλών ανθρώπων είναι πράγματι μια μεγάλη ελπίδα για όλο τον κόσμο. Κανένας δεν αποκλείεται από το δείπνο της βασιλείας του Θεού. Το μήνυμα που συγκλονίζει και δίνει τη μεγάλη ελπίδα είναι ότι:«πας ο υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ο δε ταπεινών εαυτόν υψωθήσεται».